Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΟΛΥΠΟΤΑΜΟΥ

Επιμέλεια:Παρλαπανίδης Κυριάκος

ΠΟΛΥΠΟΤΑΜΟΣ 2008

ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

ΠΟΛΥΠΟΤΑΜΟΥ

Υπεύθυνη Πολιτιστικών θεμάτων: Γώγου Κασσιανή

«...η παράδοση δεν είναι φαινόμενο το οποίο μάς υποχρεώνει σε μια εν απραξία ενατένιση του παρελθόντος, αλλά είναι μια παράδοση, η οποία μάς υποχρεώνει συνέχεια... διότι αν δεν τη συνεχίσουμε, θα πάψει να υπάρχει. Γι? αυτό ? οι ρίζες θα πρέπει πάντοτε να μας εμπνέουν και να προεκτείνουμε τα κλαδιά ώστε και οι ρίζες να υπάρχουν και νέα τροφή να δίνουν στα κλαδιά».

Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, Πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας ( Απόσπασμα από άρθρο που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες της 20.9.04.)

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

          Ως λαογραφία ορίζεται εκείνη η επιστήμη που ασχολείται, μελετά τον παραδοσιακό ή όπως συχνά αναφέρεται τον λαϊκό πολιτισμό. Εξετάζει, καταγράφει και ταξινομεί όλα όσα ένας λαός κατά παράδοση λέγει, ενεργεί και πράττει σε συλλογικό επίπεδο.

          Ως λαογραφικό μουσείο θα μπορούσαμε να ορίσουμε έναν τόπο αναπαράστασης της πολιτισμικής παραγωγής.

Η ιδιαιτερότητα ενός λαογραφικού ή και εθνογραφικού μουσείου είναι ότι μπορεί να προβάλλει καταρχήν την ταυτότητα μιας κοινωνίας, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, απλά και μόνο περιγράφοντας την διαφορετικότητα. Ο πολιτισμός -σε ένα πλατύ σύνολο ανθρώπων- είναι συνήθως ένα άθροισμα πολλών διαφορετικοτήτων, ένα παζλ που συνθέτει τη γενική εικόνα και υποδεικνύει τις κοινές ρίζες. Το λαογραφικό μουσείο ως ανοικτή πολιτισμική διαδικασία μέσα από τις συλλογές του βοηθά τον επισκέπτη στην κατανόηση και τη βίωση του τοπικού πολιτισμού.

Το περιεχόμενο ενός λαογραφικού μουσείου αποτελείται από αντικείμενα τα οποία, εκτός από το θέμα τους, καθρεφτίζουν ουσιαστικά τον πολιτισμό μέσα από τον οποίο γεννήθηκαν και τον οποίο εκφράζουν. Κάθε ανθρώπινο δημιούργημα είναι ατομικό στη βάση του, αλλά έχει κοινωνικές προεκτάσεις, γιατί βασίζεται στις συλλογικές παραστάσεις που επικρατούσαν στην εποχή του. Οι τρόποι κατασκευής, τα διαφορετικά υλικά οι πρώτες ύλες, η τεχνογνωσία, η χρηστικότητα, μαρτυρούν για τους διαθέσιμους πόρους της εποχής του, ενώ η διακόσμησή του είναι δυνατόν να μας ανοίγει ένα παράθυρο στις ανθρωπολογικές ή κοσμολογικές πεποιθήσεις των ανθρώπων που τα παρήγαγαν. Γενικότερα το λαογραφικό μουσείο ασχολείται με τη συλλογή, καταγραφή και τεκμηρίωση αντικειμένων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τον λαϊκό πολιτισμό μιας περιοχής.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΟΛΥΠΟΤΑΜΟΥ

          Η διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι υπόθεση συλλογική, είναι υπόθεση που απαιτεί κόπους και θυσίες , μόχθο, μεράκι και αγάπη για να μπορέσει να επιτευχθεί και να συγκεντρώσει κοντά της όλους εκείνους που αγνοούν , αλλά θέλουν να μάθουν , να γνωρίσουν τις ρίζες τους, να συλλέξουν πληροφορίες για την ζωή των κατοίκων τα προηγούμενα χρόνια και να αφουγκραστούν τον τόπο τους αγγίζοντας και βλέποντας.

            Μια τέτοια προσπάθεια ξεκίνησε το Μάρτιο του 2007 στον Πολυπόταμο από τους δασκάλους , το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και πολλούς κατοίκους του χωριού, μια προσπάθεια δημιουργίας μιας λαογραφικής συλλογής, που περιλαμβάνει όλα εκείνα τα πολύτιμα αντικείμενα, δημιουργήματα πολιτισμού, χνάρια του παρελθόντος μέσα από την οποία γίνεται ανάδειξη και ταυτόχρονα αποτύπωση της ιστορίας και της παράδοσης της περιοχής.

            Τα υλικά συγκεντρώθηκαν χάρη στην αγάπη που έδειξαν οι κάτοικοι του χωριού γιατί ακόμη και για το Μουσείο δύσκολα τα αποχωρίζονταν, η ελπίδα όμως ότι θα τα έβλεπαν σε ένα όμορφο χώρο να τα θαυμάζουν, να τα αγγίζουν και να μαθαίνουν από αυτά οι νεότεροι τους οδήγησε να τα αποχωριστούν . Υλικά συγκεντρωμένα ένα προς ένα, από σπίτι σε σπίτι, από πόρτα σε πόρτα, από κάτοικο σε κάτοικο.

          Το ενδιαφέρον της Λαογραφικής Συλλογής μας επικεντρώθηκε σε ότι αφορά την περιοχή μας, συγκεντρώνοντας υλικό κυρίως από τις αγροτικές δραστηριότητες της υπαίθρου οι οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοοικονομική ζωή κι εξέλιξη της περιοχής.

          Το υλικό αυτό αποτελείται από εργαλεία της αγροτικής ζωής, έπιπλα της λαϊκής κατοικίας και αντικείμενα καθημερινής χρήσης, μέσα μεταφοράς καθώς επίσης και εργαστήρια στα οποία γινόταν η επεξεργασία των αγροτικών προϊόντων, η παραγωγή χρηστικών αντικειμένων και κάθε είδους εργόχειρα.Το υλικό είναι κατανεμημένο κατά ενότητες οι οποίες περιγράφονται ακολούθως, προκειμένου να είναι επισκέψιμες από τους συμπολίτες μας και να έχουν παιδευτικό χαρακτήρα για τους μαθητές, τους επισκέπτες ακόμη και τους ερευνητές.

• Στον πρώτο όροφο βρίσκεται μια μικρή νομισματική συλλογή με παλιά χαρτονομίσματα και κέρματα.
• Στις σκάλες για το δεύτερο όροφο συναντάμε ένα ζωγραφισμένο μπαούλο με τα προικιά και τη στολισμένη νύφη με την παραδοσιακή φορεσιά Πολυποτάμου .
• Η αναπαράσταση μιας παλιάς σχολικής αίθουσας με τα θρανία αλλά και το συσσίτιο προκαλούν μεγάλη συγκίνηση ιδιαίτερα στους μεγαλύτερους επισκέπτες.
• Στη ενότητα που αναφέρεται στην κατοικία υπάρχουν αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν τον τρόπο φωτισμού, το μαγείρεμα, τη φύλαξη και τη διατήρηση των τροφίμων και των οικιακών σκευών, ενώ εκτίθενται τα έπιπλα της κατοικίας (σοφράς, ντουλάπια, σκαμνιά κ.λπ.).
• Στην ενότητα των μέσων μεταφοράς αντιπροσωπεύονται οι τρόποι μετακίνησης των ανθρώπων και μεταφοράς των προϊόντων τους.
• Στην ενότητα της παρασκευής του ψωμιού παρουσιάζονται όλα τα αντικείμενα που χρειάζονται κατά τη διαδικασία της παραγωγής του ψωμιού με το ζυμωτήρι, τις πινακωτές, τα σκαφίδια. κ.α.
• Στην ενότητα της γεωργίας έχουμε συγκεντρώσει πολλά γεωργικά εργαλεία όπως άροτρα χορτοδετικές μηχανές, δικράνια και τα εργαλεία σταριού.
• Στην αμπελουργία έχουμε την ενότητα με τα μέσα αποθήκευσης του κρασιού .
• Ακολουθεί η ενότητα της κτηνοτροφίας με την καλύβα του τσομπάνη με τα μέσα και τον εξοπλισμό του (γκλίτσες, κάπες,) και τα σκεύη για τα γαλακτοκομικά προϊόντα (μπρακάτσι, καρδάρες, γκιούμια κ. α.).
• Στην ενότητα της υφαντικής υπάρχουν όλα τα εργαλεία επεξεργασίας μαλλιού και της παραγωγής του νήματος (λανάρια, ρόκες κ.ά.) αλλά και τα μέσα της υφαντικής με τον αργαλειό και τα υφαντά. Υπάρχει και μια ραπτομηχανή αλλά και σίδερα σιδερώματος με κάρβουνο.
• Τέλος παρουσιάζονται διάφορα παραδοσιακά επαγγέλματα (τσαγκάρη, μελισσοκόμου , χτίστη, ξυλοκόπου, κ.λπ.).

 Όλο αυτό το εκθεσιακό υλικό καθώς επίσης η βιβλιοθήκη με τα παλιά βιβλία και το φωτογραφικό αρχείο που έχουμε συγκεντρώσει έχουν ως σκοπό να εκπληρώνουν τον προορισμό τους, σύμφωνα με τη σύγχρονη μουσειολογία, που είναι η διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, όντας ταυτοχρόνως και κέντρο παιδείας και δημιουργίας.Η επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του Πολυποτάμου είναι μια αποκάλυψη. Αποκάλυψη χρόνων, συνηθειών, τρόπου ζωής, παραδόσεων, αποκάλυψη της δημιουργίας εκείνων των ανθρώπων εκείνων των χρόνων.

ΕυχαριστίεΣ

Όταν φτάνεις επιτέλους στο τέλος ενός μεγάλου στόχου και κοιτάς πίσω ?όνο τότε συνειδητοποιείς την συνολική πορεία και τους ανθρώπους που την επηρέασαν. Η Λαογραφική Συλλογή Πολυποτάμου είναι αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας πολλών προσώπων.

Ως προϊστάμενος του Δημοτικού Σχολείου Πολυποτάμου θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες του, σ' όλους όσους από την πρώτη μέρα βοήθησαν και στήριξαν τη δημιουργία της Λαογραφικής Συλλογής μας.

Αρχικά θέλω να ευχαριστήσω την υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων κ. Γώγου Κασσιανή καθώς και τους κάτωθι εκπαιδευτικούς : Τριανταφυλλίδη Λεωνίδα, τη Μούσια Δήμητρα την Αναστασίου Φρειδερίκη τη Βασιλειάδου Κυριακή αλλά και τους Ρωμανίδη Μιχάλη και την Παπαθανασίου Πετρούλα. Στη συνέχεια το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων Πολυποτάμου που αποτελείται από την Κύρκου Ειρήνη- πρόεδρο,

την Απόστόλου Μαρία -Ταμία,

 την Καπουλίτσα Αγγέλα -Γραμματέα ,

τη Νάστου Λίτσα

και την Μπακάρνη Λιτσα- μέλη καθώς επίσης και

τη Νικολάου Φανή

τη Νόλη Ελευθερία

τη Γεννηματά Φανή

τη Χριστοβίτση Φανή

τη Ελευθερία Ζελέστη

τον Κίζο Γεώργιο και τη σύζυγό του Γεννηματά Κατερίνα

τον Κίζο Βασίλειο και τη σύζυγό του Ελευθερία

τον Σταμένη Χρήστο και τον Σταμένη Δημήτριο για τη

βοήθεια που ?ας πρόσφεραν στο στήσιμο της λαογραφικής Συλλογής Πολυποτάμου

Θέλω ακόμα να ευχαριστήσω και όλους όσους μας πρόσφεραν τα αντικείμενα για να τα εκθέσουμε στη Συλλογή μας.

Σας ευχαριστώ

Παρλαπανίδης Κυριάκος